شاید شما هم تاکنون به فکر خرید ساعت مچی افتاده باشید اما اطلاعات خاصی در مورد ساعت و موتور آن نداشته باشید. داشتن اطلاعات اولیه در مورد هر وسیله‌ای سبب خرید بهتر و راحت‌تر شما خواهد شد. خرید ساعت مچی اورجینال نیز نیازمند داشتن اطلاعت در مورد انواع موتور ساعت مچی است. موتور ساعت قلب ساعت مچی است و از مهم‌ترین اجزا ساعت به شمار می‌آید.
امروزه ساعت مچی ها با انواع موتور مکانیکی و کوارتز به بازار عرضه می‌شوند و هرکدام از آن‌ها نیز دارای زیر دسته‌هایی هستند که هنگام خرید ساعت مچی نیازمند داشتن آشنایی اولیه در مورد آن‌ها هستید. شما با توجه به بودجه و نیاز خود باید بررسی‌هایی را انجام دهید تا خریدی درست و مناسب داشته باشید. یکی از تفاوت‌های اصلی موتورهای مکانیکی و کوارتز در ساعت‌های مچی این است که موتورهای مکانیکی نیاز به باتری ندارند و در برخی مدل‌ها توسط شما کوک می‌شوند اما موتورهای کوارتز نیاز به باتری دارند و در برخی مدل‌ها باید هرچند وقت یک‌بار باتری آن را تعویض کنید.
در کل موتور ساعت مچی به 2 دسته تقسیم می‌شوند که ما در این مطلب به شرح و بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
موتور مکانیکی
این مدل از قدیمی‌ترین موتورهای به‌کاررفته در انواع ساعت مچی است. طراحی این موتور از گذشته تاکنون دستخوش تغییر نشده است اما فناوری ساخت آن دقیق‌تر و ظریف‌تر شده است و عملکرد بهتری را نسبت به گذشته از خود نشان می‌دهد. اکثر برندهای معروف ساعت‌سازی جهان از این نوع موتور در طراحی و ساخت ساعت‌های خود استفاده می‌کنند. زیرا طراحی این نوع موتورها ظرافت خاصی را نسبت به سایر موتورها داراست. موتورهای مکانیکی نیز خود به چند زیردسته تقسیم می‌شوند که ما آن‌ها را نیز بیان خواهیم کرد.
موتور کوکی سنتی‌ترین نوع موتور مکانیکی
ساعت‌هایی که از این نوع موتور بهره می‌برند جز سنتی‌ترین و قدیمی‌ترین ساعت‌ها هستند. این نوع موتورهای با توجه به اینکه لازم است هرچند وقت یک‌بار با دست تنظیم شوند به موتورهای کوکی یا دستی معروف شده‌اند. مدت‌زمان لازم برای تنظیم دستی آن‌ها هم‌بستگی به نوع فنر و نوع موتور آن دارد. برای کوک‌کردن ساعت هم لازم است که دسته‌کوک ساعت را بچرخانید تا انرژی لازم برای فنر اصلی ساعت فراهم شود و بتواند زمان را به‌درستی به شما نمایش دهد. فنر اصلی با انتقال انرژی از طریق چند فنر و چرخ‌دنده‌ها نیروی لازم جهت عملکرد عقربه‌ها و سیستم ساعت را فراهم می‌کند.
مزایای موتور مکانیکی(کوکی)
- عدم نیاز به تعویض باتری
- طراحی زیبا
- حرکات پلکانی و نرم عقربه‌ها
- تولید صدای بسیار کم
- دوام بالا
معایب
- گران‌قیمت
- نیاز به کوک مداوم
- حساسیت به گردوغبار و میدان‌های مغناطیسی
- دقت کم در مقایسه با ساعت‌های کوارتز
موتور اتوماتیک یا خودکوک
این نوع موتورها ازاین‌جهت به خود کوک معروف شده‌اند که قادرند از حرکات طبیعی مچ دست انرژی موردنیاز خود را تأمین کنند و نیازی به کوک‌کردن و پیچاندن کوک ساعت توسط شما نیست. نحوه‌ی عملکرد موتور خود کوک نیز بدین گونه است که یک وزنه فلزی یا روتور در ساعت قرار داده‌شده است که قادر است به‌راحتی با هر حرکت دست به چرخش درآید و انرژی جنبشی را به منبع اصلی ساعت منتقل کند. درنتیجه فنر اصلی ساعت به‌طور اتوماتیک کوک می‌شود. البته با توجه به وجود وزنه‌ی آزاد در درون ساعت این نوع ساعت‌ها به‌شدت نسبت به ضربه حساس هستند و نیازمند مراقب ویژه‌ای هستند.
مزایای موتور اتوماتیک
- نیاز به کوک دستی ندارند
- با استفاده منظم عملکرد خوبی دارند
- دوام و ماندگاری بالا
- بدون صدا
- بدون نیاز به تعویض باتری
- استفاده‌شده در ساعت‌های لاکچری
معایب موتور اتوماتیک
- گران‌قیمت
- هزینه تعمیرات بالا
- نیاز به استفاده مداوم
- دقت پایین در مقایسه با موتورهای کوارتز
- حساسیت به گردوغبار ، رطوبت و میدان‌های مغناطیسی
موتور کوارتز
موتور کوارتز یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین نوع موتور ساعت مچی است. این نوع موتور از دقت بسیار بالاتر و قیمت پایین‌تری نسبت به انواع موتور مکانیکی برخوردار است. امروزه اکثر برندهای بزرگ جهان از این نوع موتور در طراحی و ساخت ساعت‌های خود استفاده می‌کنند اما شایان‌ذکر است که این نوع موتور ابتدا توسط کمپانی خوش‌نام سیکو در ژاپن طراحی و تولید شد.
این نوع موتور نیز به‌صورت زیر دسته‌بندی می‌شود که در ادامه به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت:
کوارتز ساده یا باتری دار
در این نوع ساعت‌ها باتری به‌عنوان منبع تغذیه ساعت عمل می‌کند و جریان الکتریسیته را وارد یک کریستال کوارتز می‌کند که این امر سبب ارتعاش سنگ کوارتز موجود در ساعت می‌شود و موتور را به کار می‌اندازد. این کریستال در هر ثانیه 32768 بار ارتعاش کرده و درنتیجه سیگنالی دقیق تولید می‌کند. درنتیجه عقربه‌های ساعت به حرکت درمی‌آیند. باتری به‌کاربرده شده در این نوع ساعت‌ها باید به‌طور مداوم و دوره‌ای تعویض گردد.
کوارتز نوری یا خورشیدی
یکی از جالب‌ترین نوع موتور ساعت موتور خورشیدی یا اکو درایو آن است که به فناوری شارژ با نور خورشید یا نور مصنوعی مجهز شده است. این نوع موتور انرژی موردنیاز خود را از منبع نور دریافت می‌کند و تبدیل به انرژی الکتریکی کرده و در باتری ذخیره کرده تا مورداستفاده قرار دهد.
این نوع موتور را هم شرکت ژاپنی سیتیزن برای اولین بار در ساعت‌های خود به کاربرد. باتری این نوع ساعت‌ها با توجه به نوع موتور آن 10 الی 20 سال عمر مفید دارند.
کوارتز جنبشی یا کنتیک
این نوع موتور مختص به شرکت ژاپنی سیکو است. در این موتور حرکات طبیعی مچ دست سبب شارژ شدن خازن موجود در ساعت می‌شود. این خازن انرژی موردنیاز ساعت را برای به حرکت درآوردن عقربه‌های ساعت تأمین می‌کند. با هر بار شارژ شدن کامل خازن ساعت می‌تواند تا یک هفته به کار خود ادامه دهد. پس اگر مدت زیادی است که ساعت خود را به دست خود نبسته‌اید و ساعت ازکارافتاده است نگران نباشید زیرا شارژ خازن آن تمام‌شده و نیاز به شارژ مجدد آن توسط حرکات طبیعی مچ دست شما دارد.
مزایای موتور کوارتز
- دقت بسیار زیاد و بدون خطا در نمایش زمان
- استفاده آسان
- جان‌سخت
- قیمت مقرون‌به‌صرفه
معایب
- نیاز به تعویض باتری هرچند وقت یک‌بار
- صدای عقربه ثانیه‌شمار هنگام کارکردن ساعت( نتونستیم گیر دیگه ای بهش بدیم:))
نحوه‌ی تشخیص موتور ساعت مچی
یکی از ساده‌ترین راه‌های تشخیص اینکه موتور ساعت مچی کوارتز است یا مکانیکی، نگاه کردن به عقربه‌ی ثانیه‌شمار است. در ساعت های کوارتز عقربه‌ی ثانیه‌شمار حرکت تیک‌تاک دارد که یک‌بار در هر ثانیه حرکت می‌کند اما در ساعت‌های مکانیکی حرکت ثانیه‌شمار ساعت آهسته و پیوسته است.